Үйде оқыту. Кімге және қалай?

Версия статьи на русском языке

Хоумскулинг – біздікінше үйде оқыту. Көптеген ата-аналар балаларын әртүрлі себептермен үйде оқытқысы келетіндігі белгілі болды. Бұл Қазақстанда мүмкін бе?

Біздің заңда  экстернат деген ұғымы бар — білім алушы сабаққа үнемі қатыспай-ақ, тиісті білім беру бағдарламасының оқу пәндерін өз бетімен оқитын оқыту нысандарының бірі, яғни үйде оқыту.

Оқытудың бұл түрі келесі мектеп оқушысыларға арналған:

• денсаулығына байланысты мектепке бара алмайтындар. Бұл ерекше білім берілуіне қажеттілігі бар оқушылар: ұзақ уақыт бойы ем алатын оқушылар және мүгедек оқушыларға. Денсаулығы туралы дәрігерлік-консультативтік комиссияның қорытындысы бар болуға тиіс.
• Бүндай оқушыларға ерекше оқу бағдарлама бойынша («Негізгі орта, жалпы орта білім беру ұйымдарында экстернат нысанында оқытуға рұқсат беру» мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандарты), үйде немесе медициналық мекемеде жеке оқытылады («Білім туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 19-бабы).
• уақытша шетелде тұратын азаматтарының балаларына
• барлық білім алу кезеңі аралығында оқытылған пәндер бойынша «4» және «5» деген бағалар алған білім алушыларға.

Болды! Тек осы балаларға үйде оқуға заңда рұқсат бар.

Экстернат нысанында білім алу бекітілген орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес жүзеге асырылады (Экстернат нысанында оқыту қағидалары 8 тармағы).

Осы нысанда оқу үшін әкімдіктен рұқсат алу қажет («Білім туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 6-бабы 4-тармағының 21-3-тармақтары). Ол үшін ХҚКО-ға немесе EGOV арқылы келесі құжаттарды жіберу керек:

• Белгіленген үлгідегі өтініш (www.yurblog.kz сайтында орналасқан)
• 035-1 / у нысанындағы медициналық-консультативтік комиссияның қорытындысы (денсаулығына байланысты мектепке бара алмағандар үшін)
• ата-анасының шетелде уақытша тұрғаны туралы анықтама (егер бала ата-анасымен бірге кетсе)
• баланың шетелге оқуға кеткенін растайтын құжат
• туу туралы куәлік және жеке куәлік

Өтініш белгілі бір уақыт аралығында берілуі керек (Экстернат нысанында оқыту қағидалары 9 тармағы):

• денсаулығына байланысты өтініш бергендер үшін — медициналық қорытынды алған күннен бастап
• шетелге шығатындар үшін — кетуден 20 күн бұрын
• тиісті бағалары барлар үшін — оқу жылы басталғанға дейін 20 күннен кешіктірмей

Өтінішті қарау мерзімі — 15 жұмыс күні. Егер сіз шешіммен келіспесеңіз, сотқа шағымдана аласыз.

Қазір Қазақстан заңнамасында кез келгендерге үйде оқуға құқығы жоқ.

Егер қашықтықтан оқыту туралы айтатын болсақ, оны ерекше білім берілуіне қажеттілігі бар балалар ғана ала алады (Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңының 27-бабы). Егер біз ата-аналардың міндеттерін қарастыратын болсақ, онда ата-аналар балаларының оқу мекемесінде сабаққа қатысуын қамтамасыз етуге (4-тармақ, 1-тармақ) Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңының 49-б.) және мектеп ережелерін сақтауға міндетті.

Міндеттемелерді бұзғаны үшін оларға ішкі тәртіп ережелерімен және білім беру ұйымының жарғысымен қарастырылған тәртіптік ықпал ету шаралары немесе білім беру қызметтерін ұсыну туралы шартта қарастырылған өзге де шаралар қолданылуы мүмкін (Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңының 47-бабы 18-тармағы).